Trung Quốc vẫn chưa ngừng "xả" hàng nội địa giá rẻ ra thế giới

Các nhà máy của Trung Quốc đang sản xuất nhiều thép, ô tô và tấm pin mặt trời hơn mức mà nền kinh tế, vốn đang trì trệ, có thể sử dụng. Điều này có nghĩa là hàng xuất khẩu giá rẻ đang tràn vào thị trường nước ngoài.

Tình trạng dư cung hàng hóa Trung Quốc trong các ngành công nghiệp chủ chốt đang gây căng thẳng giữa nhà sản xuất lớn nhất thế giới và các đối tác thương mại lớn, bao gồm Mỹ và Liên minh châu Âu.

Về phía Trung Quốc, nước này cần tăng xuất khẩu để vực dậy nền kinh tế đang phải vật lộn với tình trạng bất động sản trì trệ kéo dài, chi tiêu hộ gia đình yếu, dân số sụt giảm cùng nhiều vấn đề khác.

Bắc Kinh hiện đang tập trung vào xuất khẩu có giá trị cao hơn sau khi đầu tư hàng tỉ USD vào ngành sản xuất tiên tiến. Nhưng động thái này diễn ra không đúng lúc, khi mà kinh tế toàn cầu tăng trưởng chậm hơn và người tiêu dùng phương Tây chuyển từ "mua sắm trả thù" thời đại dịch sang du lịch và giải trí.

Ông Jens Eskelund, Chủ tịch Phòng Thương mại Liên minh châu Âu tại Trung Quốc, nói: “Châu Âu không thể chấp nhận rằng các ngành công nghiệp có tính chiến lược, cấu thành cơ sở công nghiệp châu Âu, lại bị định giá bởi một thị trường bên ngoài khu vực."

Ông Eskelund nói: “Tôi khó có thể tưởng tượng rằng châu Âu sẽ chỉ ngồi yên và lặng lẽ chứng kiến ​​quá trình phi công nghiệp hóa ngày càng tăng tốc của chính mình… vì nhu cầu nội địa thấp ở Trung Quốc đang được đưa ra khỏi biên giới để giải quyết”.

Theo Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc, giá xuất khẩu của Trung Quốc đang ở mức thấp nhất kể từ năm 2009, khi phương Tây quay cuồng vì cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu.

Và thặng dư thương mại hàng hóa của Trung Quốc đã tăng hơn gấp đôi kể từ đại dịch, theo Brad W. Setser, thành viên cấp cao tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại. Năm 2019, nước này xuất khẩu hàng hóa ước tính nhiều hơn 400 tỉ USD so với nhập khẩu - thặng dư đã tăng vọt lên 900 tỉ USD vào năm ngoái.

Từ quần áo đến ô tô

Hoạt động xuất khẩu hàng hóa giá rẻ của Trung Quốc tăng mạnh sau khi nước này gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) vào năm 2001. Nền kinh tế và sức nặng của Trung Quốc với tư cách là một nhà sản xuất cũng tăng trưởng đáng kể kể từ đó.

Sau khi chinh phục ngành sản xuất quần áo và điện tử tiêu dùng, Trung Quốc đã thống trị xe điện, tấm pin mặt trời và tuabin gió, những ngành được coi là có tầm quan trọng chiến lược ở châu Âu và Mỹ khi họ tìm cách xanh hóa nền kinh tế và giảm ô nhiễm.

Các nhà sản xuất tấm pin năng lượng mặt trời của châu Âu gần như đã bị xóa sổ bởi sự cạnh tranh từ Trung Quốc, và số phận tương tự cũng đe dọa ngành công nghiệp gió của khu vực này.

Trong ba tháng cuối năm 2023, BYD của Trung Quốc đã vượt qua Tesla để trở thành hãng bán xe điện nhiều nhất trên toàn thế giới, đánh dấu mức tăng trưởng phi thường. So với Tesla, xe của BYD có giá cả phải chăng hơn, điều này giúp hãng thu hút được nhiều người mua hơn. Dòng xe cấp thấp hơn của hãng thì được bán ở Trung Quốc với giá tương đương chỉ dưới 10.000 USD. Trong khi chiếc xe Tesla rẻ nhất, Model 3, có giá gần 39.000 USD.  

Đầu tháng này, Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường, nói trước quốc hội rằng chính phủ sẽ tập trung xuất khẩu thêm “bộ ba sản phẩm mới” của đất nước, cụ thể là xe điện, pin lithium và tấm pin mặt trời.

Căng thẳng thương mại gia tăng

Bắc Kinh nhận thức được vấn đề dư thừa công suất của Trung Quốc và thừa nhận đây là lần đầu tiên sau gần một thập kỷ tại cuộc họp thường niên vào tháng 12, các quan chức cấp cao đã thảo luận về chủ đề này.

Nhưng trước thềm Diễn đàn Phát triển Trung Quốc diễn ra tuần này, một số cơ quan truyền thông nhà nước Trung Quốc đã đăng tải các bài xã luận thách thức quan điểm cho rằng tình trạng dư cung của Trung Quốc gây ra mối đe dọa cho các nền kinh tế khác.

Tân Hoa Xã viết: “Thứ Trung Quốc xuất khẩu là năng lực sản xuất tiên tiến, đáp ứng nhu cầu của khách hàng nước ngoài”.

Tuy nhiên, Washington và Brussels có quan điểm khác. Tổng thống Mỹ Joe Biden mới đây cam kết sẽ điều tra xem liệu việc nhập khẩu xe Trung Quốc có gây ra mối đe dọa an ninh quốc gia hay không.

Ông nói trong một tuyên bố vào tháng trước: “Một ngành công nghiệp ô tô năng động có ý nghĩa sống còn đối với nền kinh tế Mỹ. Các chính sách của Trung Quốc có thể tràn ngập thị trường của chúng tôi với các phương tiện của họ, gây ra rủi ro cho an ninh quốc gia của chúng tôi.”

Trong khi đó, EU đang xem xét sự hỗ trợ của nhà nước Trung Quốc dành cho các nhà sản xuất xe điện, giúp các công ty này giữ mức giá siêu thấp, tạo ra sự cạnh tranh không lành mạnh với các đối thủ châu Âu.

Các quan chức châu Âu cũng đang xem xét các biện pháp hiện hành dùng để bảo vệ ngành thép EU nên được gia hạn hay điều chỉnh hay không, cũng như điều tra các cáo buộc về việc bán phá giá dầu diesel sinh học của Trung Quốc sau khiếu nại của các nhà sản xuất châu Âu. 

Về phần mình, Trung Quốc đang chống trả. Tuần này, họ cho biết đã nộp đơn khiếu nại lên WTO để phản đối “các chính sách trợ cấp phân biệt đối xử” đối với xe điện theo Đạo luật Giảm lạm phát của Tổng thống Biden. Đầu năm nay, Bắc Kinh đã mở cuộc điều tra chống bán phá giá đối với rượu mạnh nhập khẩu từ EU .

Có thể bạn quan tâm:

 Người nhập cư Mỹ có tốc độ kinh doanh lấn át gấp đôi người bản xứ

Nguồn CNN