Thời và thế của Oracle

Ở tuổi 78, Larry Ellison, Chủ tịch Hội đồng Quản trị và Giám đốc Công nghệ của Oracle, vẫn tràn đầy năng lượng. Trong buổi báo cáo kết quả kinh doanh hằng quý gần nhất vào giữa tháng 6/2023, ông rất phấn chấn khi nói về trí tuệ nhân tạo (A.I) và công nghệ điện toán đám mây mới nhất. Ông có lý do để phấn khởi như thế. Trong suốt năm qua, tài sản của Ellison đã tăng vọt lên hơn 150 tỉ USD nhờ giá cổ phiếu Oracle tăng mạnh. Hiện ông đã qua mặt Jeff Bezos, nhà sáng lập Amazon, trở thành người giàu thứ 3 thế giới.

Công ty do Ellison đồng sáng lập vào năm 1977 có thể được xem là “cây đa cây đề” của ngành công nghệ Mỹ. Thuở ban đầu, Oracle là một công ty phần mềm cơ sở dữ liệu với doanh thu chưa tới 1 triệu USD nhưng sau đó đã nhanh chóng bành trướng vào lĩnh vực các ứng dụng phục vụ hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp như tài chính, bán hàng, quản lý chuỗi cung ứng, với doanh thu hàng chục tỉ USD.

Tuy nhiên, là kẻ đến sau trong lĩnh vực đám mây, Oracle trong những năm gần đây đã phải nhường lại thị phần trong phân khúc các sản phẩm doanh nghiệp lõi cho Amazon, Google và Microsoft. Ba đối thủ này, với thế mạnh về đám mây, đã không ngừng phát triển các sản phẩm/dịch vụ phần mềm phục vụ đối tượng khách hàng doanh nghiệp. Thị phần của Oracle trong thị trường phần mềm cơ sở dữ liệu, vốn là nguồn thu chính của Hãng, cũng đã giảm từ 43% năm 2012 xuống còn 19% vào năm 2022, theo hãng nghiên cứu Gartner.

Nhưng Ellison đã kịp đưa Oracle tăng tốc trong cuộc chơi này. Cụ thể, để bắt kịp các đối thủ, Oracle đã và đang đầu tư rất lớn vào điện toán đám mây. Chi tiêu vốn trong 12 tháng qua đã tăng lên 8,7 tỉ USD, tương đương 17% doanh số bán, từ mức chỉ 5% cách đây 2 năm. Năm ngoái, Oracle đã thâu tóm Cerner, một công ty hồ sơ y tế dựa trên nền tảng đám mây, với giá 28 tỉ USD. Kết quả của những nỗ lực này là Oracle đã đạt mức doanh thu kỷ lục 50 tỉ USD trong năm tài chính 2023, theo báo cáo kết quả kinh doanh công bố vào giữa tháng 6. Doanh số bán các sản phẩm dựa trên đám mây cũng tăng trưởng đáng kể với mức tăng 33% trong quý gần nhất (nếu tính cả thương vụ thâu tóm Cerner, mức tăng này là 55%). Mức tăng doanh số này cao hơn nhiều so với các bộ phận đám mây của Amazon, Google, Microsoft. Oracle cũng đã đánh bại các đối thủ này khi giành được hợp đồng với bộ phận tại Mỹ của TikTok, một ứng dụng video ngắn của Trung Quốc mà hàng triệu người trẻ rất yêu thích.

Nhà đầu tư vô cùng hào hứng trước những gì họ đang chứng kiến. Vì thế, giá cổ phiếu của Oracle đã tăng tới 73% trong 12 tháng qua, vượt cả chỉ số Nasdaq. Vốn hóa thị trường của Công ty hiện là 330 tỉ USD, đưa Hãng trở thành nhà cung cấp phần mềm doanh nghiệp có giá trị lớn thứ 4 thế giới, chỉ sau Microsoft, Alphabet (công ty mẹ của Google) và Amazon.

Ellison đang kỳ vọng sẽ tạo được cú bứt phá cho Oracle nhờ cơn sốt mới nhất trong công nghệ: A.I tạo sinh - công nghệ đằng sau ChatGPT và các bot sáng tạo nội dung khác. Tháng 3 vừa qua, hãng chip Mỹ Nvidia đã chọn Oracle Cloud Infrastructure, bộ phận cơ sở hạ tầng đám mây của Oracle, làm nhà cung cấp dịch vụ siêu đám mây (hyperscale cloud) đầu tiên để cung cấp dịch vụ DGX Cloud - một siêu máy tính A.I được Nvidia thiết kế dành riêng cho mục đích huấn luyện các mô hình A.I. Bên cạnh đó, Oracle cũng đang “gắn” các đặc tính A.I tạo sinh vào nhiều ứng dụng doanh nghiệp của Hãng nhằm tận dụng cơn sốt này.

Trong buổi báo cáo kết quả kinh doanh mới đây, Ellison tuyên bố Oracle cũng sẽ tung ra một dịch vụ mới với Cohere, một startup A.I mà Hãng đã rót vốn gần đây, nhằm giúp các khách hàng sử dụng dữ liệu của chính họ để xây dựng các mô hình A.I tạo sinh chuyên dụng. Cohere - đối thủ của OpenAI (tạo ra ChatGPT) - đã huy động được 270 triệu USD trong một vòng gọi vốn vào tháng 6/2023 định giá startup này ở mức hơn 2,1 tỉ USD.

Nhưng có một thách thức lớn mà Oracle phải đối mặt. Trong 5 năm qua, Công ty đã trả lại 100 tỉ USD tiền mặt cho các cổ đông qua hình thức mua lại cổ phiếu quỹ, giảm 1/3 lượng cổ phiếu lưu hành. Ellison là một trong những người hưởng lợi lớn nhất khi tỉ lệ nắm giữ cổ phiếu của ông đã tăng từ mức 28% lên 42% trong cùng thời gian trên. Để tài trợ cho các thương vụ mua lại cổ phiếu này và cho các khoản đầu tư vào đám mây, Công ty đã gánh khoản nợ khổng lồ. Nợ ròng của Oracle hiện gấp hơn 4 lần EBITDA (lợi nhuận trước thuế, lãi vay và khấu hao), trong khi con số trên mức 3 được xem là rủi ro. Thực vậy, nợ của Oracle giờ đã vượt qua cả giá trị sổ sách các tài sản của Hãng, một cảnh báo nguy hiểm cho tình hình tài chính của doanh nghiệp này.
Tuy vậy, Công ty vẫn còn nhiều thời gian. Lãi suất cố định đối với các khoản nợ có nghĩa là Oracle không chịu ảnh hưởng bởi các đợt tăng lãi suất cơ bản của cơ quan điều hành. Trái phiếu doanh nghiệp của Công ty cũng được thị trường định giá ở mức lợi suất 5,7%, trong khi thanh toán lãi cuống phiếu chỉ 3,8%. Và chỉ 1/5 khoản nợ của Oracle sẽ đáo hạn trong 3 năm tới. Trong những quý gần nhất, Công ty đã làm chậm lại tốc độ mua vào cổ phiếu quỹ và bắt đầu giảm dần các khoản nợ.

Giới phân tích cho rằng tình thế trước mắt đang diễn ra theo chiều hướng có lợi cho Oracle. Siti Panigrahi, chuyên gia phân tích của Mizuho Securities, tin rằng Oracle sẽ tiếp tục hưởng lợi từ sự trỗi dậy của A.I. Ông dẫn chứng nhiều startup dựa trên A.I “đã chuyển sang chọn Oracle Cloud Infrastructure như một nền tảng hạ tầng cơ bản để xây dựng và đào tạo các mô hình ngôn ngữ lớn của họ”. Giá cổ phiếu của Oracle đã tăng hơn 40% từ đầu năm nay đến hết tháng 6 và Panigrahi khuyến mua đối với cổ phiếu này với lý do doanh thu dự kiến tiếp tục đà tăng và mức độ đặt cược lớn của Oracle vào A.I. 

Điều Ellison trông chờ hơn cả là các khoản đầu tư lớn mà Oracle đã thực hiện trong suốt 2 năm qua sẽ sớm giúp Công ty thoát nợ. Nếu các khoản đầu tư này ra trái ngọt, Ellison sẽ tiếp tục được vinh danh trong danh sách các tỉ phú giàu nhất thế giới. Nhưng đối với vị tỉ phú này, điều có ý nghĩa nhất không phải là kiếm tiền mà được “sống” trong cạnh tranh. “Tôi say mê cảm giác chiến thắng. Càng chiến thắng, bạn càng muốn thắng nhiều hơn nữa”, ông nói.

(Tổng hợp)