CNBC: Sắp có thêm một cú sốc bầu cử tại Anh?

Những bất trắc về cuộc Tổng tuyển cử năm nay tại Anh – vốn ban đầu đã được coi là chắc chắn sẽ về tay Đảng Bảo thủ cầm quyền - đã đột ngột bùng lên, sau khi các cuộc thăm dò cho thấy khoảng cách giữa đảng Bảo thủ và Công Đảng đối lập đang bị thu hẹp. Một số nhà phân tích thị trường đang bàn về những khả năng mà mới cách đây vài tuần không ai có thể tưởng tượng được.

Công Đảng (thuộc cánh tả) đã liên tục thu hẹp khoảng cách với đảng Bảo thủ (cánh hữu) trước thềm cuộc bầu cử ngày 8/6. Các cuộc thăm dò ý kiến mới nhất cho thấy giới đầu tư có thể phải hứng chịu một cú sốc chính trị lớn lần thứ ba, tính từ tháng 6 năm ngoái tới nay.

Thủ tướng đương nhiệm Theresa May. Ảnh: Independent

"Các nhà đầu tư bây giờ đang bắt đầu xem liệu lịch sử có thể sẽ lặp lại chính nó hay không, sau khi các cuộc thăm dò ý kiến cho thấy vị thế của chính phủ đương nhiệm đã suy giảm liên tục kể từ khi lời kêu gọi tổng tuyển cử được đưa ra", Paul Meggysei, chiến lược gia của JPMorgan cho biết.

Cho đến hai tuần trước, Thủ tướng Anh Theresa May vẫn có vẻ vẫn bảo đảm Đảng Bảo thủ sẽ chiếm đa số trong Quốc hội Anh. Bà đã kêu gọi bỏ phiếu sớm vào tháng 4, mặc dù trước đó đã nhiều lần nói rằng bà  không muốn làm như vậy. Điều này được cho là nhằm củng cố sự ủng hộ cho Chính phủ Anh trước thềm các cuộc đàm phán Brexit, cũng như nới rộng cách biệt 17 ghế mà Đảng Bảo thủ đang nắm trong Hạ viện.

Tuy nhiên, vào ngày thứ Tư vừa rồi, dự báo mới nhất từ YouGov cho thấy Đảng Bảo thủ của bà May thực sự có thể bị mất ghế. Trong khi các cuộc thăm dò ý kiến gần đây cho thấy đảng này vẫn duy trì được một khoảng cách dẫn trước mong manh, việc khoảng cách này càng ngày càng hẹp lại có thể thúc đẩy các đối thủ chính trị tranh cử mạnh mẽ hơn nữa, khi chỉ còn đúng 1 tuần nữa là tới ngày bầu cử. Các dự báo của YouGov cho thấy bà May thậm chí có thể thiếu 16 ghế để đạt được đa số, do đó có nghĩa là một chính phủ liên hiệp sẽ phải được thành lập. Điều này sẽ làm giảm khả năng của bà May để thúc đẩy bất kỳ cải cách và đạo luật nào.

Tổng hợp các kết quả khảo sát cho thấy khoảng cách giữa Đảng Bảo thủ (màu xanh) và Công Đảng (màu đỏ) đã bất ngờ bị thu hẹp đáng kể. Ảnh: Financial Times

Thậm chí có một khả năng có thể xảy ra, theo đó Công Đảng có thể hợp tác với Đảng Dân tộc Scotland (SNP), do không đảng nào giành được đa số trong Quốc hội. Hiện tại khả năng này được xem là rất khó trở thành hiện thực.

Các nhà phân tích tại Nomura cho biết: "Trong giai đoạn cuối của cuộc bầu cử, vấn đề xung lực là rất quan trọng và nó hiện thời đang nằm ở phía Công Đảng".

"Một sự trỗi dậy bất ngờ từ phía đảng yếu hơn đã xảy ra vào năm 1997 và 2001 trong hai tuần cuối cùng của chiến dịch tranh cử. Mặc dù điều đó gây thiệt hại cho Công Đảng (khi đó đang cầm quyền) nhưng không đủ để gây bất ngờ, đây cũng là một lời nhắc nhở rằng kết quả các cuộc thăm dò có thể tiếp tục thu hẹp trong một khoảng thời gian ngắn", các nhà phân tích của Nomura nói thêm.

Vì sao điều này xảy ra?

Martin Boon, giám đốc công ty thăm dò ICM, cho rằng Đảng Bảo thủ đang run rẩy: "Những thay đổi đáng kể trong kết quả khảo sát đang được cho là do việc gia tăng bất ngờ các cử tri trẻ tuổi và/hoặc những cử tri không đi bầu năm 2015. Những người này ngày càng bị thu hút bởi các chương trình theo xu hướng dân túy của ứng viên Jeremy Corbyn bên Công Đảng, bao gồm việc bãi bỏ học phí đại học và trở lại thời kì học phí được nhà nước tài trợ".

Ứng viên Jeremy Corbyn của Công Đảng. Ảnh: Independent

Trong một cuộc thăm dò ý kiến độc lập do YouGov phát hành vào thứ Ba, đảng Lao động được dự đoán là đang dẫn 57 điểm trước Đảng Bảo thủ trong số những người dưới 25 tuổi. Mặc dù các cử tri trẻ tuổi được xem là có xác suất đi bầu thấp hơn, chỉ có 12% trong số những người 18-24 tuổi cho biết họ sẽ bỏ phiếu cho Đảng Bảo thủ vào ngày 8/6, so với 69%  cho biết sẽ bỏ phiếu cho Công Đảng.

Bảng Anh vẫn chịu sức ép giảm giá

Đồng bảng Anh trượt giá vào sáng thứ Tư, sau khi dữ liệu thăm dò mới nhất cho thấy khả năng Quốc hội sẽ không có phe đa số. Tuy nhiên, chỉ vài giờ sau, một cuộc thăm dò riêng do Panelbase công bố cho thấy đảng Bảo thủ vẫn nắm giữ đà dẫn khoảng 15 điểm phần trăm. Kết quả là, bảng Anh đã thu hẹp đà giảm, lúc chốt phiên chỉ giảm 0,1%  so với đồng USD.

Samuel Tombs, nhà kinh tế học tại Pantheon Macroeconomics, cho biết: "Những rủi ro giảm giá trong ngắn hạn đối với đồng bảng Anh vẫn hiện hữu.”

Ông Tombs cho hay, "Bảng Anh đã tăng  hơn 2% (so với đồng USD) khi lời kêu gọi tổng tuyển cử được đưa ra vào tháng 4, khi mọi người cho rằng chiến thắng của Đảng Bảo thủ là gần như chắc chắn. Điều này về mặt lý thuyết sẽ tăng cường quyền lực cho bà May trong các cuộc đàm phán Brexit".

Các nhà phân tích của JPMorgan cho biết trong một báo cáo nghiên cứu được công bố vào thứ Sáu tuần trước rằng bảng Anh hầu như sẽ tăng điểm ngay sau chiến thắng của Corbyn. Trong khi đó, các nhà nghiên cứu của Nomura lại lập luận rằng có nhiều khả năng các nhà đầu tư sẽ bán đồng bảng, dẫn tới sự sụp đổ ngay lập tức.

Tuy nhiên các nhà chiến lược của cả hai ngân hàng dự đoán một lập trường Brexit nhẹ nhàng hơn từ Công Đảng về lâu dài sẽ có lợi hơn cho đồng bảng Anh.

Tỷ giá bảng Anh - USD có một số biến động đáng kể trong thời gian gần đây. Ảnh: Bloomberg

Ông Corbyn của Công Đảng đã tuyên bố sẽ theo đuổi một cách tiếp cận nhẹ nhàng hơn đối với Brexit so với Đảng Bảo thủ. Ông cam kết sẽ bảo đảm duy trì những lợi ích từ thị trường chung của Liên minh Châu Âu (EU) và hứa sẽ đưa ra chính sách nhập cư cởi mở hơn.

"Hai tuần cuối cùng đã gây chấn động cho chiến dịch tranh cử của Đảng Bảo thủ ... Sự chú ý tới Brexit đã bị phân tán, sau khi Đảng Bảo thủ công bố những kế hoạch giáo dục và phúc lợi xã hội bị phản đối dữ dội, trong khi các đề xuất của Công Đảng dường như có hiệu quả trong việc thu hút những cử tri trung tả thường ủng hộ Đảng Dân chủ Tự do”. Các nhà phân tích của Deutsch Bank, do nhà kinh tế học Mark Wall đứng đầu, đã viết như vậy trong một ghi chú vào hôm thứ Ba.

Mọi chuyện đều có thể xảy ra

Trong khi các cuộc thăm dò cho thấy sự ủng hộ tăng lên dành cho Công Đảng, lịch sử lại cho thấy rằng những kêt quả thăm dò này thường phóng đại ưu thế của Công Đảng.

Cách đây hai năm, lãnh đạo Công Đảng Ed Miliband đã phải chịu một kết quả thảm hại trong cuộc tổng tuyển cử, bất chấp dự đoán về một quốc hội bị phân chia do không có phe nào giành đa số. Nhà lãnh đạo Đảng Bảo thủ khi đó là David Cameron đã giành chiến thắng bất ngờ để trở thành Thủ tướng. Trước đó, các dịch vụ cá cược đã tính toán có tới 90% khả năng là Quốc hội sẽ không có đảng nào giành đa số.

Cựu Thủ tướng David Cameron từ chức vào năm ngoái sau thất bại trong cuộc trưng cầu dân ý về Brexit. Ảnh: Daily Mirror

Đối với những người đã hoàn toàn mất niềm tin vào việc các cuộc thăm dò sau những bất ngờ chính trị trong những năm gần đây, thị trường cá cược có thể chứng minh là một nguồn phân tích đáng tin cậy hơn.

Meggysei của JP Morgan cho biết thêm: "Trước khi cuộc bầu cử bắt đầu, chúng ta cần phải lưu ý rằng thị trường cá cược vẫn cho rằng Đảng Bảo thủ nhiều khả năng sẽ chiếm đa số, mặc dù tỷ lệ này đã giảm 5% xuống còn 86%".

Bá Ước

Nguồn CNBC